Ақшаны қалай үнемдеу керек?

Қазір экономикамен болып жатқан оқиғалар тұрғысынан адамдардың көбісі ақшаны қалай үнемдеуге болады деген сұрақ қояды. Бұл ретте, өмір салтын бұрынғы деңгейде қалдырып, оның үстіне демалысқа, көлік сатып алуға немесе ауыр күндерге белгілі сома жинақтап алуға болатындай етіп үнемдеу. Бұл үнемдеу үшін айтарлықтай қатаң шектеулер, бірақ оның аясында қайда үнемдеу керек және оны қалай істеу керек екенін білсеңіз, шығындарыңызды едәуір қысқартуыңызға болады. Әдеттегі, бірақ айқын емес мысалдарда үнемдеудің 6 тәсілі Ауыр уақытта ақшаны қалай үнемдеудің классикалық мысалдары бар.

Аз тамақтануға, жаяу жүруге және жаңа киім сатып алмауға болады. Әрине, бұл бюджеттің едәуір бөлігін сақтауға көмектеседі, бірақ мұндай өмір кез келген адамға ұнай қомайды. Сондықтан, біз үнемдеудің мұндай тәсілдерін төтенше жағдайларға қалдырып, және аз төлей отырып, дәл соны (немесе дәл соның қасы) қалай алуға болатынын қарастырайық.

1. Интернетте үнемдеу Сіз үшін фильмді интернеттен 1 немесе 15 минут ішінде жүктеп алуда айырмашылық бар ма екенін ойлап көріңіз. Жалпы оны жүктеудің қажеті бар ма, себебі видеоны онлай-режимде қарау әлдеқайда оңай. Сізге тұрақты ІР және 15-тен төмен пинг керек пе? Не туралы әңгіме болып жатқанын білмейсіз бе немесе ол сіз үшін маңызды емес пе? Онда сізге жоғары жылдамдықты интернеті бар тарифтік жоспарлар керек емес. Сіз олардың мерзімін ұзартып, пайдаланбайтын нәрсе үшін төлеп отырсыз. Олардан бас тартыңыз, және сіз интернет-провайдер қызметтерінің төлемінде 80% дейін үнемдейсіз. Әдеттегі интернет пайдаланушы үшін 10 Мб/с жеткілікті. Тегін WiFi-нүктелердің пайдасына мобильді интернеттен де бас тартуға болады. Олар қазір көп және сол немесе басқа қалаларда мұндай нүктелердің тізімі бар қосымшаны жүктеп алсаңыз, оларды тауып алу өте оңай.

2. Шетелге қоңырауларда үнемдеу Телефон байланысына қатысты, тиімді тарифтік жоспарлардың және екі сим-картаның көмегімен ақшаны қалай үнемдеуге болатыны барлығына белгілі. Бірақ шетелге қоңырау шалу кезінде роумингті айналып өтуге болатынын аз адам біледі. Әңгіме ІР-телефония туралы, олардың арқасында басқа елдерге қоңырау шалу әдеттегі қоңыраулардан сәл ғана қымбатырақ болады. Бұдан басқа, осы технологияның көмегімен кез келген елдің ішкі нөмірін алуға болады, онда сіздің негізгі нөміріңізге емес, сізге сол нөмірге қоңырау шалады. Тәжірибе тұрғысында, мұндай қызметті пайдалану келесі түрде көрінеді. Мысалы, сіз Қазақстандасыз және Алматыдан Мәскеуге немесе Парижге қоңырау шалғыңыз келеді.

Сізге:
- ІР-провайдердің сайтына кіру.
- Шотты толықтыру және тарифтік жоспарды таңдау.
- Қоңырау шалғыңыз және шақыру жасағыңыз келетін нөмірді таңдау керек. Бұл ретте қоңырауларды браузер арқылы, сонымен қатар арнайы қосымшаның көмегімен өзіңіздің телефоныңыз арқылы жасауға болады. Мұндай әңгіменің бағасы қабылдайтын тараптың ішкі қоңырау құнына тең + азғантай комиссия (5-15%) және сіздің интернетке кіруіңіз үшін ақы.

Ақшаны шетелге қоңырауларда қалай дұрыс үнемдеудің жақсы мысалы екеніне келісесіз ғой? Себебі роуминг бірнеше есе қымбатырақ. Осы немесе басқа елде тұрақты нөмірдің бағасы бөлек төленеді, бірақ ол қымбат тұрады. Ең маңыздысы, Алматыдан Астанаға көшкен кезде және тіпті елді ауыстырған кезде сіз сатып алған нөмірді өзіңізге сақтап, қоңыраулар үшін бұрынғы тариф бойынша төлей аласыз. Бұл іссапарларда, демалыста немесе тұрғылықты жерді ауыстырғанда ыңғайлы.

3. Тұрмыстық техниканы сатып алуда үнемдеу
Ақшаны үнемдеудің бірнеше ережесі – тұрмыстық техника сатып алушыларға арналған пайдалы кеңестер бар.

Егер сіз оларды ұстансаңыз, онда сіз телефон, кір жуғыш машина немесе теледидар сатып алуға жұмсағыңыз келген ақшаңыздың 60% дейін сақтайсыз.
- Сізге функциялары қажет емес техниканы сатып алмаңыз.
- Жаңа модельдерді қуаламаңыз – олардың бағасы әрқашан көтеріңкі.
- Ешқандай қосымша кепілдіктер немесе қосымша сервистер – зауыттық кепілдік жеткілікті болады.
- Егер брендтік тауарлар сипаттамалары бірдей арзан аналогтардан қымбат тұрса, оларды сатып алмаңыз.
- Акциялар мен жаппай сатылымдарға сенбеңіз – ешкім өзіне шығын келтіріп сауда жасамайды.
- «Нөлдік пайыздық мөлшерлеменің» бар болуына сенбеңіз!

Бұдан басқа, жаңа нәрсені сатып алу міндетті емес. Тұрмыстық техниканың кейбір маркалары жөндеусіз 7-10 жыл істеуі мүмкін. Сондықтан, егер сіз теледидар, тоңазытқыш немесе ауа баптағыш сатып алу үшін ақшаны қалай үнемдеу керек екенін ойласаңыз, жарамды күйдегі және таза кепілдік парағы бар б/п техниканы іздеп көріңіз.

4. Коммуналдық қызметтерге жұмсалатын ақшаны үнемдеуге деген дұрыс тәсілде үнемдеу Егер сізде суға, газға және электр қуатына есептегіштер орнатылса – бұл жақсы. Бірақ, егер сіз коммуналдық қызметтерде тым үнемдесеңіз – бұл өте жаман және болашақта сізге қымбатқа түседі. Мысалы, егер сіз қысқы уақытта жылуды үнемдесеңіз, онда сіз кейін тұмауды емдеу үшін артық төлейсіз. Нашар жарықта оқысаңыз – көру қабілетіңіз бұзылады. Тым үнемдеудің ұсқас мысалдары өте көп. Сондықтан ТКШ-на ақшаны қалай үнемдеу керек екенін жете ойлаңыз. Мүмкін оның қажеті жоқ шығар.

Коммуналдық қызметтерде дұрыс үнемдеу бұл:
- тұрғын үйді жылыту;
- жарықдиодты жарықтандыруға көшу;
- қазан немесе термоедендер пайдасына жалпы жылудан бас тарту;
- 1 әмбебап құралмен ауыстыруға болатын артық құрылғылардан бас тарту (мысалы, ойын приставкасы + экран компьютерді, теледидарды, музыкалық орталықты және двд-магнитофонды ауыстырады).

5. Несиелерде үнемдеу Егер сізде өтімділікке байланысты мәселе туындаса, яғни сізге дәл қазір ақша керек болса, ал жалақыны тек бір аптадан кейін ғана берсе, онда банкке жүгіну міндетті емес. Несиені кепілсіз алуды ойластырыңыз. Иә, олар орташа және ұзақ мерзімді келешекте қымбатырақ, бірақ қысқа мерзімді аралықта тиімдірек болады.

Себебі оларда:
- несиені шешіп алу немесе өтеу үшін комиссия жоқ;
- несие сақтандыру үшін үлкен пайыздар жоқ;
- мерзімнен бұрын өтеу кезінде комиссия жоқ.

Бұдан басқа, шағын қарыздар үшін көптеген құжаттарды және маңызды құжаттардың нотариалдық көшірмелерін алу керек емес, оларды алу үшін де төлеу қажет. Маңызды! Ақша үнемдеудің осы тәсілін несие қаражаттары қысқа мерзімге қажет болғанда ғана пайдалануға кеңес беріледі.

6. Демалыста үнемдеу Болашақ демалыста қалай ақша үнемдеуді ойланып жүргендерге алты кеңес: лоукостер-әуе компанияларының жіберілімдеріне жазылыңыз. Олар билеттерді жиі төмен бағамен сатады.
- Ұзақ демалыстар үшін туристік қала карталарын сатып алыңыз. Олардың көмегімен сіз қала көлігіне, мұражайларға және қоғамдық тамақтануға жұмсалатын ақшаны үнемдейсіз.
- Су мен тамақты алдын ала сатып алыңыз. Туристтер арасында танымал жерлерде олар едәуір қымбат сатылады.
- Байланыс үшін жергілікті интернет-провайдерлерді және ІР-телефонияны пайдаланыңыз.
- Пайыздар және комиссиялар үшін жұмыс істейтін адамдарды (гидтер, отельдердің әкімшілері, аниматорлар) тыңдамаңыз.
- Барлық шығындарды сізге таныс туристердің немесе жергілікті тұрғындардың (оларды интернет арқылы тауып алу оңай) пікірлері негізінде алдын ала жоспарлаңыз.

Егер Сізге шұғыл түрде ақша керек болса, сізге Нұр-Сұлтанда, Алматыда және бүкіл Қазақстан бойынша кепілсіз несие алуға болады.